Ví dụ, bạn đọc một bài báo dạy cách làm bánh sôcôla. Aristotle gọi cuốn Physics (Vật lý) của ông là một chuyên luận khoa học, mặc dù theo cách dùng hiện nay thì cuốn sách đó mang tính triết học nhiều hơn. Nếu có một chi tiết đúng và các yếu tố khác có giá trị (tức là giả thiết), chúng ta sẽ chứng minh được điều gì đó là đúng, gọi là kết luận.
Nhưng như vậy, ban không cần ai giúp và cũng không cần nghe chúng tôi nói thêm bất cứ điều gì về phương pháp đọc đồng chủ đề nữa. Những thói quen này vừa gây lãnh phí thời gian, vừa làm giảm tốc độ đọc. Khi bạn đọc và hiểu một cuốn sách triết học, bạn đã đạt tới vị thế của người phán xét.
Điều này sẽ được giải thích trong trường hợp đọc đồng chủ đề. Cấp độ đọc kiểm soát có khuynh hướng trả lời hai câu hỏi đầu chính xác hơn hai câu hỏi sau. Bạn đừng khăng khăng cho rằng tác giả một tác phẩm hư cấu luôn bịa ra những thông tin trong tác phẩm của họ.
(2) Bạn phải nắm được tính thống nhất của toàn bộ tác phẩm bằng cách miêu tả tính thống nhất đó trong một hoặc hai câu ngắn gọn. Bạn sẽ chỉ thấy những điểm nhà phê bình đó đưa ra mà không thấy những điểm quan trọng khác. Nền tảng chủ yếu của mọi quốc gia hiện đại cũng như cổ đại là một nền pháp luật tốt.
Khi đó, bạn nên đọc báo hơn là đọc sách vì cuốn sách không thể giúp bạn trau dồi tri thức nếu bạn không cố hiểu nó. Người nói thường không chỉ muốn được lắng nghe mà còn muốn được tán thưởng phần nào. Chúng ta đều phải đối mặt với những thách thức giống khi chúng ta ở trong tình huống như vậy thách thức về việc tìm kiếm cội nguồn trong bản thân mình để sống một cuộc đời tốt đẹp.
Có thể anh ta đúng hoặc sai, nói dối hay nói thật, nhưng điều cần thiết ở đây là bạn sẽ nhanh chóng tìm được lối ra bằng việc đi theo hành lang B. Ví dụ, các từ đồng nghĩa tuy có cùng một nghĩa nhưng lại khác nhau về mặt chữ; các từ trái nghĩa thì liên hệ với nhau thông qua sự đối lập và tương phản về nghĩa. Khi đánh giá phê bình, bạn cần nêu ra cả ý kiến tán thành và ý kiến phản đối.
Bạn cũng phải nắm được các bi kịch dẫn tới cao trào, cao trào đó xảy ra ở đâu và như thế nào, kết quả ra sao. Đôi khi trong kịch của Aristophanes, có ít nhất một lần nam diễn viên chính bước ra khỏi khung nhân vật, tiến đến khán giả và diễn thuyết một bài về chính trị chẳng liên quan gì đến nội dung vở kịch. Độc giả không chỉ đơn giản đi theo lập luận của tác giả mà phải đối diện với chúng để đi đến sự đồng ý hay bất đồng với tác giả.
Tuyên bố này nhìn chung có cơ sở của nó. Có mối quan hệ chặt chẽ với quy tắc 6 là quy tắc 7. Cần hiểu rằng bạn đọc cuốn sách kỹ không phải vì bản thân nó hay mà vì nó cung cấp nhiều vấn đề mà bạn đang tìm hiểu.
Mối quan tâm có thật ban đầu của người đọc về một vấn đề cụ thể có thể tạo thêm mối quan tâm về những vấn đề khác. Nhưng khi được yêu cầu trình bày lại nhận định theo ý hiểu của họ thì họ thường không thể diễn giải được (ngay cả cách hiểu đơn giản nhất là nếu một vật không tồn tại thì nó không thể hoạt động được). Sách thực hành bao gồm những cuốn sách mô tả nghệ thuật dành cho người học; những cuốn sổ tay về bất cứ lĩnh vực nào như cơ khí, y khoa, nấu ăn; và cả những sách chuyên luận về kinh tế, đạo đức hay chính trị.
Trong lĩnh vực khoa học xã hội, điều này ít khi xảy ra nên việc phải đọc nhiều hơn một tác phẩm cấp thiết hơn rất nhiều. Như đã nói ở phần đầu, phương pháp đọc trình bày trong cuốn sách này có thể áp dụng được với mọi loại tài liệu bạn phải đọc hay muốn đọc. Làm chủ nhiều phần khác nhau: Nghệ thuật phác thảo dàn ý một cuốn sách